سرطان کبد رشد سرطانی سلولهای کبد می‌باشد که به صورت یک توده در قسمت فوقانی راست شکم و با علائم عمومی مانند زردی و ضعف خود را نشان می‌دهد. این سرطان در اکثر موارد در افراد بالاي ۵۰ سال ديده مي‌شود و در مردان شایعتر است، ولي تعداد محدودي نيز در کودکان، و عمدتاً کودکان زير ۲ سال بروز مي‌کند و قریب به ۵۰ درصد تومورهای کبدی بدخیم هستند. البته بسیاری از اوقات سرطان سایر نقاط بدن نیز به کبد متاستاز می‌دهند و می دانیم که کبد اغلب نشیمن گاه متاستازهای سرطانهای خارج کبدی نیز هست.
سرطان اوليه کبد از نظر نوع سلول به سه گروه تقسيم مي‌شود: کارسنيوم سلول کبدي (هپاتوم)، کارسينوم سیستم صفراوی( کلانژيوسلولار) (کلانژيوکارسينوم)، و يک نوع مختلط (هپاتوکلانژيوم). گاهي از اوقات در کودکان يک تومور سلول کبدي، هپاتوبلاسم خوانده مي‌شود، چون سلول‌هاي آن به کبد جنيني شباهت دارند و گاهي از اوقات نيز فعاليت خونسازي (هماتوپوئز) دارد.
کارسینوم هپاتوسلولار(سلولهای کبدی ) Hepatocellular carcinoma از رایج‌ترین شکلهای سرطان کبد اولیه است و حدود ۸۰% از سرطان‌هاي اوليهٔ کبد را تشکيل مي‌دهند. در ۷۰% از بيماران زماني که هپاتوم براي اولين‌بار تشخيص داده مي‌شود تومور به خارج از کبد انتشار پيدا کرده است.
انواع ندولار يا منتشر تقريباً در تمام موارد بدون استثناء با متاستاز همراه هستند، ولي ۴۰% از موارد نوع حجيم محدود به کبد باقي مي‌مانند. غدد لنفاوي ناف کبد و سلياک شايع‌ترين غددي هستند که درگير مي‌شوند. متاستاز به ريه‌ها و سطح صفاق نيز شايع است. وريدهاي پورت يا کبدي غالباً مورد تهاجم تومور قرار مي‌گيرند و در هريک از اين موارد امکان انسداد وريدي نيز وجود دارد.
تومورهای ناشایع دیگری نیز بصورت اولیه در کبد بروز می‌کنند مثلاً همانژیواندوتلیوما که به توموری بدخیم با منشأ سلولهای اندوتلیومی عروق کبدی گفته می‌شود یا آنژیوسارکوم یا همانژیوسارکوم که دررگهای خونی کبد شروع می‌شود و بسیار سریع رشد می‌کند.
تشخیص :
- اسکن‌ها، اولتراسونوگرافي، و اسکن‌هاي MRI در ۸۰% از بيماران ضايعهٔ اصلي را نشان مي‌دهند. اسکن‌هاي MRI بهترين روش نشان‌دادن تهاجم تومور به وريدهاي کبدي هستند .
- آنژيوگرافى : هپاتوم‌ها معمولاً از شريان کبدي خونگيري مي‌کنند و ۸۰% از آنها از لحاظ عروقي از پارانشيم مجاور خود غني‌تر هستند. کلانژيوکارسينوم‌ها معمولاً عروق کمتري از بافت‌هاي کبدي مجاور دارند.
- بيوپسى کبد :
بيوپسي مرکزي از راه پوست و يا بيوپسي آسپيراسيون در صورتي‌که محل آن برحسب اسکن انتخاب شود، در اکثر بيماران تشخيص قطعي را ثابت خواهد کرد. بعد از بررسی بافت H&E می توان با روش ایمونو هیستوشیمی IHC تشخیص دقیق تری را داشت. در دو جدول زیر به اختصار استفاده از آنتی بادی های مختلف برای حالتهای مختلف شرح داده شده است.
شرکت سما تشخیص آریا پنل کامل آنتی بادی های مربوط به تشخیص این سرطان را دارد و آنتی های تخصصی تر و جدید تر مانند Hep par ,ARG-1 , Glypican-3, Glutamin sintethase, HSP70 و… را دارا می باشد.
برای دریافت بروشور کامل آنتی بادی های پنل Hepatocarcinoma به آدرس ذیل مراجعه کنید.
https://samatashkhis.com/home/panels/
درمان:
درمان این سرطان بستگی به نوع، مرحله و درجه بدخیمی دارد ولی ترکیبی از جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی است و با توجه به نوع سرطان و تشخیص از موارد زیر استفاده می شود:
هپاتوسلولار کارسینوما: برداشتن بخشی از کبد، پیوند کبد، کرایوابلیژن (تخریب تومور با سرما)، کموامبولیزیشن (تزریق مستقیم داروی ضدسرطان از طریق عروق کبدی به تومور)، رادیوتراپی، داروهایی مانند Sorafenib، رادیوفریکوئنسی ابلیژن (تخریب تومور با امواج رادیویی) و…
کلانژیوکارسینوما: براکی تراپی (قراردادن منشأ رادیوتراپی در داخل کبد)، پیوند کبد، فتودینامیک تراپی، رادیوتراپی.
هپاتوبلاستوما: شیمی درمانی شامل داروهایی مانند وین کریستین، سیکلوفسفامید و دوکسورابیسین، رادیوتراپی، پیوند کبد و برداشتن بخشی از کبد با جراحی