بیومارکرهای سرطان – بخش سوم

خانه
دانش و آگاهی
مقاله
بیومارکرهای سرطان – بخش سوم

سرطان ها و تومور مارکرهای رایج آن ها

سرطان سینه

امروزه تشخیص سرطان سینه در آزمایشگاه ها توسط پارامترهای رایج بیولوژیکی وضعیت غدد لنفاوی، grade تومور، سایز تومور، میزان بدخیمی، سن و بیان ژن HER-2 ، انجام می گیرد.

با وجود این پارامترها و اندازه گیری میزان بیان ژن HER-2 به عنوان تومور مارکر، به نظر می رسد این موارد برای تشخیص دقیق و انتخاب صحیح افرادی که باید روش درمانی رادیوتراپی را دریافت کنند کافی نمی باشد . همچنین برای تخمین میزان پیشرفت بیماری و جلوگیری از برگشت سرطان پس از درمان لازم است مارکرهای جدیدتری با اختصاصیت و حساسیت بالاتری ارائه شود. امروزه تنها مارکری که برای بررسی روند درمانی استفاده می شود رسپتور استروژن و پروژسترون ER/PR می باشد که برای انتخاب بیمارانی که نیاز به دریافت روش هورمون درمانی دارند به کار می رود.

هم چنین مارکر HER-2 برای انتخاب بیمارانی که باید trastuzumad (herceptin) را دریافت کنند مورد استفاده قرار می گیرد. در سال های اخیر TIMP1 به عنوان یک مارکر prognostic جدید و مارکری برای بررسی میزان پاسخ به درمان در بیماران پیشنهاد کرده اند که نقش ملکولی این مارکر مهار آپاپتوزیس در سلول های توموری می باشد، طی مطالعه ای که در سال 2009 صورت گرفته است.

ژن Gli1 به عنوان یک مارکر prognostic دیگر برای سرطان سینه معرفی شده است. در طی این مطالعه دانشمندان با این نتیجه رسیده اند که ارتباط قوی بین افزایش بیان این مارکر و نتایج درمانی ناموفق در افراد مبتلا به سرطان سینه وجود دارد، هم چنین افزایش بیان این ژن با موقعیت گره لنفی و stage تومور مرتبط می باشد.

سرطان رحم

بر اساس مطالعات گوناگونی که تاکنون در زمینه شناخت تومور مارکرهای سرطان رحم گرفته شده است، شناخته شده ترین و پرکاربردترین مارکر برای بررسی و تشخیص سرطان رحم CA125 می باشد که به عنوان یک تست برای بررسی روند چگونگی درمان در طی دوره درمانی و بعد از آن استفاده دارد. اما استفاده از این مارکر به علت اینکه میزان این مارکر در سرم بیماران مبتلا به نارسایی قلبی و بیماری های کبدی نیز بالا می رود دچار محدودیت شده است. از این رو، استفاده از این تومور مارکر به همراه سایر روش های تشخیصی رایج در حال بررسی می باشد.

بنابراین نیاز اساسی به تومور مارکرهای حساس تر و اختصاصی تر در کنار CA125 برای تشخیص و بررسی روند درمان بیماران سرطان رحم وجود دارد. یکی از این مارکرهای جدید B7-H4 است که درکنار CA125 برای ردیابی سرطان در stage های اولیه مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیب این دو مارکر در کنار هم از اختصاصیت بیشتری نسبت به مارکر به تنهایی برخوردار است. افزایش بیان CA125 در مواردی که تومور دچار بدخیمی و گسترش شده، مشاهده شده است.

در طی یک مطالعه که در سال 2007 صورت گرفته spondin2 که از اعضاء خانواده Fspondin می باشد و در dcr 3 که یکی از اعضاء ترشحی TNFR می باشد، در کنار TNFR و B7-H4 به صورت یک گروه مارکر برای بهبود تشخیص و ردیابی سرطان رحم معرفی شده است.

سرطان معده

سرطان معده یکی از شایع ترین سرطان ها در جهان می باشد و بیومارکرهای محدودی برای بررسی و پیش بینی پیشرفت این سرطان وجود دارد. مارکرهای مولکولی یکی از انواع این مارکرها هستند.

CEA پر استفاده ترین تومور مارکر برای سرطان معده معرفی شده است. CA19-9 و CA72-4 نیز از مارکرهای آنتی ژنی است که برای ردیابی و بررسی بیماران سرطان معده معرفی شده است. CA19-9 و CEA رایج ترین تومور مارکرها برای تشخیص بررسی بیماران سرطان معده پس از عمل جراحی می باشد که ترکیب این دو مارکر باعث افزایش حساسیت این مارکرها می شود. اما هیچ یک از این دو مارکر به اندازه کافی برای تشخیص سرطان معده حساس نیستند. در مطالعه ای که در سال 1994 صورت گرفته است.

این دو مارکر قابل اعتمادتر و مهم تر از سایر تومور مارکرها برای سرطان معده بیان شده است. از طرفی در مطالعه ای در سال 2007 مارکر M2-Pyrovate KINASE را به عنوان یک تومور مارکر دقیق تر و حساس تری نسبت به CEA و CA19-9 و حتی CA-72-4 برای تشخیص بیماران esphago-gastric معرفی شده است.

بررسی ژن TIMP1 در سرم بیماران سرطان معده نشان داد که حساسیت این ژن به عنوانیک مارکر به ترتیب 17 و 98 درصد حساسیت و اختصاصیت دارد و از آن جایی که براي یک مارکر تشخیصی حساسیت و اختصاصیت بالایی نیاز می باشد، این مارکر به عنوان یک مارکر prognostic در مواردی که سرطان در stage های است، مناسب می باشد. مشاهده شده است که افزایش بیان این مارکر با پیشرفت سرطان در بیماران ارتباط قوی دارد. با توجه به مطالعات و بررسی هایی که در زمینه شناخت و معرفی تومور مارکری که حساسیت و اختصاصیت بالایی داشته باشد صورت گرفته است، مارکرهای محدودی در این زمینه شناخت شده اند.

سرطان کولورکتال CRS

افزایش سریع نشانه ها و علائم ملکولی سرطان کولورکتال منجر بر این شد که بتوان مارکرهای ملکولی را شناسایی کرد که بتوان از آن ها برای بهتر کردن روند درمانی بیماران و تشخیص بهتر کمک گرفت. اما با وجود بررسی ها و شناخت مارکرهای متفاوت هنوز موفق به استفاده از این مارکرها به عنوان MSI اکثر مارکرهای ملکولی شناخته شده هنوز نتوانسته اند به صورت واضح و موفقیت آمیز stage بیماران CRS را تشخیص دهند با این وجود تلاش ها و بررسی های زیادی برای معرفی مارکرها و مکانیسم اثر آن ها در روند شکل گیری و گسترش تومور نقش دارد. بدین صورت که منجر به تائید یکسری از تومور مارکرها در بیماران CRS شده است که پیش از این در مقاله ای جداگانه به آن پرداخته ایم.